أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ ...

« امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء و یجعلکم خلفاء الارض ا اله مع الله قلیلا ما تذکرون »
کیست کـه درمانده را زمانی کـه او را بخواند اجابت کند، تصویر آیه امن یجیب و گرفتاری را بر طرف سازد و شما را جانشینان این زمـین قرار دهد؟ آیـا معبودی با خداست؟ چه کم پند مـی گیرید!
خداوند متعال درون این آیـه دو آیـه قبل و بعد آن، پرسش هایی درباره بعضی واقعیت های جهان هستی مطرح کرده که تا بدین وسیله از مردم اعتراف بگیرد کهی نمـی تواند درون این کارها همراه با خدا باشد و شریک او معرفی شود.
در آیـه 62 سوال درباره این هست که وقتی انسان همچون غریقی درون امواج دریـا غوطه ور هست وهیچ پناهگاهی ندارد واز تمام اسباب قطع امـید کرده است، درون این حالت چهی هست که اگر انسان او را صدا زند و از او یـاری طلبد، جوابش مـی دهد و او را  از گرفتاری نجات مـیدهد؟ آیـا غیر از خدایی کـه خالق همـه چیز و رازق همـه مردم هست و همـه امور از مبدا و معاد تحت قدرت اوست،ی شایسته عبودیت است؟ این آیـه از راه رجوع بـه فطرت، ما را بـه خدایی رهنمون مـی سازد کـه انسان های درمانده و مضطر درون صورتی کـه او را بخوانند و از او یـاری طلبند، اجابت کرده و از گرفتاری مـی رهاند.
و اما اضطرار حالتی درونی هست و زمانی بـه وجود مـی آید کـه انسان هیچ وسیله و پناهگاهی به منظور حل مشکل خود ندارد و دستش از همـه راه های طبیعی کوتاه شده است، درون این حالت درونش او را بـه یک وسیله معنوی راهنمایی مـی کندو بـه وسیله آن امـید نجات پیدا مـی کند. تصویر آیه امن یجیب دل انسان درون حالت اضطرار بـه گونـه ای بـه خداوند متصل مـی شود و آدمـی با تمامـی وجودش خدا را مـی بیند و صدایش مـی زند. تصویر آیه امن یجیب از ویژگی های انسان این هست که هنگام گرفتاری بـه یـاد خدا مـی افتد و در همـه حال او را صدا مـی زند، گرچه ممکن هست بعد از رفع مشکل دوباره خدا را فراموش کند.
«و اذا مس الانسان الضر دعانا لجنبه او قاعدا او قائما فلما کشفنا عنـه ضره مر کان لم یدعنا الی ضر مسه»
و هنگامـی کـه به انسان ناراحتی برسد، ما درون حالی کـه به پهلو خوابیده، یـا نشسته و یـا ایستاده است، مـی خواند. اما هنگامـی کـه ناراحتی او را بر طرف کردیم چنان مـی رود،مثل این کـه هرگز ما را به منظور حل مشکلی کـه به  او رسیده، نخوانده است. از آیـه محل بحث استفاده مـی شود کـه برای اجابت دعا  تحقق دو شرط لازم است.
1.انسان بـه حد اضطرار و درماندگی برسد.«امن یجیب المضطر»
2.انسان از تمام اسباب مادی نا امـید شود و با تمام وجود فقط خدا را بخواند.«اذا دعاه» درون این حالت انسان ،ارتباط قوی و محکمـی با خدا پیدا مـی کند و خداوند نیز دعای او را مستجاب مـی کند و گرفتاری را از او برطرف مـی کند «و یکشف السوء» بعد اگر درون جامعه ای ظلم و ستم فراگیر شود، مردمـی کـه به ضعف کشیده شده اند یـار و یـاوری نداشته باشند که تا آن ها را از این رنج و بلا نجات دهد، و تلاش و کوشش آن ها به منظور تغییر اوضاع اثر نداشته باشد، درون این حالت اگر مردم با قطع همـه واسطه ها، ارتباط کامل با خداوند پیدا کنند، آن وعده الهی کـه همان تحقق خلافت درون زمـین به منظور مومنان صالح و مستضعفان روی زمـین هست محقق خواهد شد.
این بخش از آیـه کـه مـی فرماید:«ویجعلکم خلفاء الارض» بیـانگر خواسته مـهمـی هست که مردم حتما طالب آن باشند، و همـین جمله قرینـه ای هست که یکی از مصادیق « سوء» چیره شدن ظالمان بر مستضعفانی هست که پناهگاهی جز خدا ندارند. و لذا اگر درون این حال مستضعفان ،با اخلاص تمام خدا را بخوانند، وعده الهی محقق مـی شود و آن ها وارث زمـین مـی گردند. از مصادیق بارز این آیـه، مردمـی هستند کـه با تحمل همـه سختی ها و گرفتاری ها، زمـین حکومت جهانی حضرت مـهدی (ع) را فراهم مـی کنند. درون روایتی از پیـامبر اکرم (ع) آمده هست که :
سیکون من بعدی خلفاء و من بعد الخلفاء امراء، و من بعد الامراء ملوک، و من بعد الملوک جبابره، ثم یخرج رجل من اهل بیتی یملا  الارض عدلا کما ملئت جورا؛ بعد از من خلفایی مـی آیند، و پس از آن امـیرانی مـی آیند، و بعد از آن پادشاهانی مـی آیند و پس از آن جبارانی مـی آیند سپس مردی از خاندان من قیـام مـی کند و زمـین را پر از عدل مـی کند همانطور کـه از ظلم پر شده بود. درون روایت دیگری از امام صادق(ع) نیز چنین آمده است: تصویر آیه امن یجیب بـه خدا سوگند گویـا من بـه سوی قائم مـی نگرم درون حالی کـه پشتش را بـه حجر الاسود زده و خدا را بـه حق خود مـی خواند... سپس فرمود: بـه خدا سوگند مضطر درون کتاب خدا درون آیـه «امن یجیب المضطر» اوست.
آری، انتظار فرج وقتی از حالت دعاهایی کـه فقط بر زبان جاری هست خارج شود و همـه بـه مرحله ای برسند کـه واقعا منتظر قیـام مـهدی (ع) باشند و خود را به منظور آن روز آماده کنند و با تمام وجود از خداوند درخواست فرج کنند، دعای آنـها بـه اجابت مـی رسد.

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 20 Aug 2018 19:14:00 +0000